رولر سرامیکی (غلتانک سرامیکی) همانطور که از اسم آن پیداست برای غلتاندن سرامیک در کارخانجات استفاده می‌شود. به طور ساده می‌توان گفت رولر یکی از ابزارهای اصلی کوره‌های پخت کاشی و سرامیک هست که حمل‌ونقل کاشی، با ایمنی کامل روی آنها انجام می‌شود. برای آشنایی بیشتر و کاملتر با رولر سرامیکی و عملکرد آن با ما همراه باشید.
امروزه با پیشرفت علم و صنعت، برای حمل كاشي‌ها در داخل كوره از موتور و رولرها استفاده می‌شود. جنس این لوله‌ها با توجه به کاربرد آن ممکن است فولادی یا سرامیکی باشد. رولر سرامیکی باید از ویژگی‌هایی مانند مقاومت در برابر درجه حرارت بالا و مقاومت در برابر شوک حرارتی برخوردار باشد. رولر سرامیکی که از نوع گرمایشی انواع رولرها هستند با حرارت زیاد برای پخت سریع کاشی‌های دیواری و کف در کوره‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند.
کوره غلتکی
کاشی‌ها یا سرامیک‌ها برای پخته شدن در کوره‌های غلتکی روی نوار نقاله حرکت می‌کنند. امروزه رولرهای سرامیکی با قطرهای ۳۰، ۳۳، ۴۰، ۴۲، ۴۵ و ۵۰ میلی‌متر برای حداکثر طول غلتک در کارخانه‌ها تولید می‌شوند. رولر سرامیکی باید از خاصیت نسوز بودن برخوردار باشد تا بتواند در مقابل انواع درجه حرارت مقاومت کند.
علاوه بر ویژگی‌هایی مانند نسوز بودن و مقاومت حرارتی که قبلا در مورد آن اشاره شد، نحوه‌ی نصب و استفاده از آنها نیز برای عملکرد صحیح رولرها ضروری است. هنگام نصب رولرهای سرامیکی در کوره، باید سرعت چرخش و فاصله‌ی آنها را هم در نظر گرفت. قبل از نصب رولرهای سرامیکی در کوره، رولرها باید کاملا خشک شوند که بهترین کار، قرار دادن آنها در بالا یا روی کوره‌ها (استفاده از گرمای تلف شده) می‌باشد.
البته برای جلوگیری از هدرشدن گرما که ممکن است از باز بودن انتهای رولر سرامیکی ناشی شود، با استفاده از شاخه‌های الیاف سرامیکی، سر و ته رولرها را مهر و موم می‌کنند. کوره رولر از یک بدنه فولادی تشکیل شده ولی دیواره‌ها، سقف و کف آن از مواد عایق، سرامیک و مواد نسوز و با مقاومت بالا در مقابل شوک‌های حرارتی ساخته شده‌اند. همه این موارد به نوعی در تسهیل مراحل انجام پخت، و سرعت گرم شدن و سرد شدن کوره تاثیر به‌سزایی دارد.
موارد استفاده از رولرهای سرامیکی
از رولر سرامیکی غالبا برای پخت موارد زیر استفاده می‌شود:
- کاشی‌های دیواری و کف
- ظروف غذاخوری چینی
- ظروف چینی بهداشتی
- بلورها
- عملیات حرارتی فلزات
ساختار و کاربرد رولرهای سرامیکی:
در کوره‌های خنک‌کننده‌ی شیشه، شیشه بدون تکیه‌گاه و به صورت مستقیم روی رولر سرامیکی، غلت می‌خورد که با سرعت چرخش رولرها و با استفاده از سیستم‌های گرمایشی، زمان مورد نیاز را می‌توان تنظیم کرد. در این میان عملیات دیگری روی صفحات شیشه‌ای بزرگ انجام می‌گیرد که به طور مثال، با تحت فشار قرار دادن بیشتر شیشه از خرد شدن آن هنگام شکستن، محافظت می‌کند. صاف بودن رولر سرامیکی مورد استفاده در این کوره به خاطر حساسیت سطح شیشه، از ویژگی‌های مهم این رولرها است.
علاوه بر این، اگر رولرهای سرامیکی از مقاومت مناسبی در مقابل شوک حرارتی برخوردار نباشد، هنگام فرایند در برابر تغییرات دما، نمی‌تواند مقاومت کند.
برای پختن کاشی‌های دیواری و کف از رولرهای سرامیکی اکسید ساخته شده از آلومینیم سیلیکات 60،65 استفاده می‌شود. همچنین برای پختن لوازم بهداشتی و ظروف چینی هم از رولرهای سرامیکی غیراکسید، ساخته شده از Halsic-R (RSiC) و Halsic-I (SiSiC) در کوره‌های غلتکی استفاده می‌شود. مقاومت این مواد بیشتر از رولرهای سرامیکی اکسید می‌باشد.
خصوصیات یک رولر سرامیکی ایده آل:
- ساختار یکنواخت: یک رولر سرامیکی باید از مواد یک‌جنس و به طور یکنواخت ساخته شده باشد.
- ابعاد ثابت: سرامیک‌های ساخته شده در صورتی دارای فرم یکسان و به دور از انحراف خواهند بود که رولرهای استفاده شده، حداقل نوسان در قطر را در زمان فرایند پخت داشته باشند.
- خصوصیات ترمومکانیکی ثابت: به دلیل بلندتر بودن طول رولر در کوره‌های عریض، خصوصیات مکانیکی دقیق باید مد نظر باشد.
- مقاومت در مقابل شوک حرارتی: در مواقع ضروری که به تمیز کردن رولرها و موارد دیگر مربوط به آنها، نیاز باشد، لازم است که رولرها در برابر تغییر ناگهانی درجه حرارت از مقاومت کامل برخوردار باشند.
- ثبات شیمیایی: از لحاظ شیمیایی، رولرها نباید در مقابل کاشی‌هایی که با حرارت بالا روی آنها حرکت می‌کنند، واکنش نشان دهند.
سيستم محرك وگرداننده رولر
این سیستم با دارا بودن موتورهای مجزا، امکان تنظیم سرعت آنها را هنگام فرایند پخت فراهم نموده و حتی اگر امکان برخورد کاشی‌ها با هم وجود داشته باشد می‌توان بین ردیف‌ها فاصله ایجاد کرد.
سيستم احتراق
مشعل‌های به‌کاررفته در قسمتهای بالا و زیرین رولرها در این کوره‌ها که با گاز و دمیدن هوا کار می‌کنند با استفاده از دسته‌های کنترلی اتوماتیک و دستی تنظیم می‌شوند. همچنین دمای ایجاد شده توسط مشعل‌ها با کامپیوتر کنترل می‌شوند.
نتیجه‌گیری:
هنگام تهیه رولر سرامیکی باید به ویژگی‌های نسوز بودن، مقاومت حرارتی بالا، مواد تشکیل دهنده یکسان، خشک بودن و صاف بودن آنها دقت نماییم.